SUB-ENGINEER RAJ KUMAR ROKA MAGAR

----------फोटो ग्यालरी--------- "निजपर शासन, फिर अनुशासन" - "पहिले आफुले आफैलाई शासनमा राखौ, अनि मात्रै अरुलाई अनुशासनको पाठ पढाउँ"

 समर्पन सानो हुँदा पढाईमा उत्प्रेरित गर्ने, अलि ठूलो हुँदा ऋण खोजेरै पनि पढाउने, मैले उपरेसन गरेका बिरामीहरुलाई बिसेक होओस् भनी दिनदिनै पूजा गर्ने, औषधी खान पैसा नपुग्दा पनि "जनताको काम गरेकै छ नि" भनेर तित्त बुझाउने अनि अलिअलि नाम चलेपछि नाम नबिग्रियोस् भनि सचेत गराउने मेरो बुबाआमामा समर्पित । सबैका बाबा-आमा प्रति समर्पित ! लगनशी, मिहिनेती, इमानदार चिकित्सक मात्र होइन, उस्तै सफल व्यवस्थापक पनि । भगवान कोइरालाको यो पुस्तक पढेपछि थाहा हुन्छ - सत्कर्म गर्नेहरुका लागि हाम्रो राजनीति कति साधक हो, कति वाधक । कोइरालाको यो संस्मरणात्मक कृतिले नेपालको चिकित्सा क्षेत्रमा समस्या, समाधान उपलब्धि र सम्भावनाको एेना त देखाउछ नै, सँगै चिकित्सा क्षेत्रलाई जनजनमा पनि पुर्याउनेछ । र बनाउने छ कसैलाई भावुक अनि कसैलाई उत्प्रेरित । डा. कोइराला अनेकौ अवरोध, प्रलोभन, समस्या र अस्तव्यस्ताबीच जेजति गर्नसके, त्यसबारे पढेपछि नास्तिक पनि हुनेछ आस्तिक र भन्नेछ - भगवान, सलाम । बाह्र हजारभन्दा बढो मुटुको शल्यक्रिया गरेका डा. कोइराला नेपालमा बालबालिकाको उपचारका निम्ति बहुविशिष्टीकृत अस्पतालको अभाव महसुस गरे

     एक  ईन्जिनियरको परिचय ! --- (Identity of Engineer) --- कसैले एउटा ईन्जिनियरलाई सोध्यो , ईन्जिनियर हुनुमा तिमीलाई के गर्व हुन्छ ? उसले मुसुक्क हांस्यो र जवाफ दियो “ एउटा वकिलको आम्दानी समाजमा अपराध (Crime) बढेसँगै बढ्छ , एउटा डाक्टरको आम्दानी रोग बढेसँगै बढ्छ तर एउता ईन्जिनियरको आम्दानी मान्छेहरुको संमुन्नती वा देशकै संम्मुन्नती बढ्नाले वढ्छ ” त्यसकारण एउटा ईन्जिनियर हुनुमा मलाई गर्व हुन्छ। हातमा फाईल एउटा वकिलको , हातमा स्टेथस्कोप एउटा डाक्टरको , हातमा चक एउटा शिक्षकको पहिचान हुन्छ तर हातमा केही न हुनु , जे हुनु सबै दिमाग भित्रै हुनु ईन्जिनियरको पहिचान हुन्छ ।                                     (Without Engineer science is just a Philosophy)     

  किन लेख्ने तथा पुस्तक पढ्ने   हर मानिसभित्र घाउँ छ ,  कुनै न कुनै चोट  नलागेको कोही छैन । कसैले आफ्नो चोटलाई घनत्वमा महसुस गर्लान । कसैले अलि कम कोही देखाउँछन , कोही छुपाउँछन । कसैले व्यक्त गर्छन , कसैले गर्दैन्न । तर , घाउ नलागेको मान्छे हुँदैन । हामी मान्छे , आफ्ना घाउलाई अनावश्यक गिजोलेर , चलाएर नमेटिने दाग बनाउन सक्छौं । हामी मान्छे , आफ्ना घाउलाई सकारात्मक तरिकाले लिएर सुन्दर फूलमा पनि परिणत गर्न सक्छौं । घाउबाट खत बनाउने या फूल ? यी दुईमध्ये कुन बाटो पक्रने भन्ने छनोट मान्छेकै हातमा छ । म आफ्ना घाउलाई दाग बनाउन चाहान्नँ त्यसैले म पुस्तक पढ्छु अनि मन परेका कुरा लेख्छु ।        

सजिलै फलाउन सकिने केरा पनि आयात गरेर खानुपर्ने ,  भ्रस्टचारमा चुर्लुम्म डुबेको तर जनताको नाममा शासन गरिने निकम्बा व्यवस्थाको अर्को नाम हो - केरा गणतन्त्र  More about Banana Republic:  Is NEPAL a BANANA REPUBLIC? (youtube.com)

खुसी बाहिर होईन , हामी भित्र छ ? कमाउन सक्नु मात्रै उपलब्धी होईन । आफूसँग उपलब्ध न्यूनतम साधन र श्रोतहरुमा पनि रमाउन सक्नु उपलब्धी हो । अझ कमाउदै अनि रमाउदै गर्न सक्ने कला सिके त झन सुनमा सुगन्ध नै हुन्छ । तर वास्तविकता के हो भने हामीहरु कमाउने दौडमा यति व्यस्त हुन्छौ कि रमाउने फुर्सद नै निकाल्न बिर्सेका कुरा जीवनको उत्तरार्धतिर पुगेपछि मात्रै बल्ल थाहा पाउछौ । यद्दपी गुदी कुरा के हो भने रमाउन जाने निकै थोरै साधन र श्रोतहरुमा पनि असंख्य खुसी र आनन्द प्राप्त गर्न सकिन्छ । तर समय छदै त्यस कलाको विधि (Art of living) सिक्ने फुर्सद भने निकाल्न सक्नु पर्छ । र त्यो कला सिक्नको लागि आर्थिक रुपमा भन्दा मानसिक रुपमा बलियो हुन जरुरी हुन्छ । अन्यथा जतिसुकै धन सम्पती , मान सम्मान , पद प्रतिष्ठा ईत्यादी आर्जन गरेको अंहमा जीवन वाचेपनि हाम्रो जीवनको अनत्यतिर आईपुग्दा हामीसँग बाकी रहने भनेको केवल त्यही एउँटा पश्याताप बाहेक अरु केही हुनेछैन । तसर्थ समयमै सचेत रहौ (Aware all the time itself) तर कृपया याद राखौ , रमाउनको लागि औजार ( शिल - समाधी - पज्ञा ) हामी भित्रै छ ।        

सम्बन्ध साथी जस्तो लाग्छ , पक्का साथी ! जुन बेला मलाई जे गर्न मन लाग्छ छोरी - वुढीले मलाई केही गुनासो गर्दैन्न । मेरा बाध्यता , विवश्ता , मेरा चाहाना र मेरा रुचीहरुको विरक्ता वुझ्छन जस्तो लाग्छ । त्यसैले म जुन वखत जे गर्न चाहान्छु मेरो छोरी - वढीले रोक्दैन्न । भनिन्छ नि , साचो प्रेम भनेको कसैलाई वाधेर राख्नु होईन । साचो प्रेम भनेको प्रेमिलाई स्वतन्त्रता दिनु हो , जहाँ मन लाग्छ उड्न दिनु हो , यदि प्रेम साचो रहेछ भने जाने मानिस फर्केर आउँछ । यदि पर्केर आएन भने साचो प्रेम रहेन्छ भनेर सम्झनु पर्दछ । मैले जे गर्दा पनि कहिलै नगर भनेन्न , बुझ्छन जस्तो लाग्छ मलाई मेरो परिवारले जव म घर फर्केर जान्छु खुल्ला प्रेमले स्वागत गर्दछन मेरा दुबै प्रेमीले यही त होला साचो अर्थमा प्रेम सम्बन्ध भनेको ।      

   घर नक्सा पास सम्बन्धि जानकारी  ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- तपाईंले घर बनाउन सुरु गर्नुभन्दा पहिला नगरपालिकामा नक्सा (डिजाइन) पास गर्नुपर्छ । आर्किटेक इञ्जिनियरले बनाएको घरको नक्सा स्थानीय तहबाट पास भइसकेपछि बल्ल घर बनाउन पाइन्छ । नक्सा पास नगरी बनाइएको घरलाई बैधानिक मानिदैन । यदि अवैधानिक रुपमा घर बनाउन थालेको पाएमा स्थानीय निकायलाई सबै कामकाज रोकिदिन सक्छ ।  स्थानीय निकायको स्वीकृति नलिई घर बनाउन सुरु गर्नु मुर्खता मात्र हुन्छ । सुरक्षा, सहरी विकास र व्यवस्थित बस्ती विकाको लागि नक्सा पास गर्नुपर्ने व्यवस्था लागू गरिएको हो । स्थानीय तहले आ–आफ्नो भवन निर्माण मापदण्ड अनुसार घर निर्माणका लागि स्वीकृति दिने गर्छन् । घर निर्माणको स्वीकृति लिन अर्थात् नक्सा पास गर्नका लागि नगरपालिका जानुपर्ने हुन्छ ।  हामी तपाईंलाई घर बनाउँदा वा घर पुनर्निर्माण गर्दा वा घरको तल्ला थप्दा नक्सा पास गर्नका लागि नगरपालिकामा लिनु पर्ने आवश्यक  कागजपत्रहर नयाँ निर्माणको लागि नक्शा पास गर्न अनिवार्य पेश गर्नुपर्ने आव

  अटोक्याड ,  इन्टरनेटको दुनियाँमा चिरपरिचित शब्द हो । अटोक्याड शब्द सुनेको भए पनि वास्तविक रूपमा यो के हो र कसरी काम गर्छ भन्ने कुरा धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ । अटोक्याड एउटा कम्प्युटर एइडेड ( Aided)  ड्राफ्ट प्रोग्राम हो , अझ यसलाई सजिलो भाषामा बुझ्दा कमप्यूटरको सहयोगले विभिन्न चित्र बनाउने भनेर पनि बुझ्न सकिन्छ,  जसलाई विभिन्न डिजाइन प्रक्रियामा प्रयोग गरिन्छ ।   आफ्नो क्षेत्रमा यस सफ्टवेयरलाई निकै सफल मानिन्छ । यो सफ्टवेयरलाई विशेषगरी विभिन्न किसिमका डिजाइनका काममा उपयोग गर्न सक्छौँ ।   आज हामी विभिन्न किसिमका डिजाइनका लागि उपयोगी हुने अटोक्याडका बारेमा विस्तृत जानकारी दिँदैछौँ । यसमा सबैभन्दा पहिले क्याडको बारेमा बुझ्नुपर्ने हुन्छ । क्याड ( CAD)  को पूरा रूप  ' कम्प्युटर एइडेड डिजाइन ' (Computer Aided Design)  हो । अर्थात् कम्प्युटरको प्रयोग गरी डिजाइनको क्रियसन ,  परिमार्जन ,  विश्लेषण गर्नु नै कम्प्युटर एइडेड डिजाइन हो । यो एउटा त्यस्तो डिजिटल प्रविधि हो ,  जसलाई टुडी वा थ्रीडी डिजाइनका प्रोजेक्ट तयार पार्न प्रयोग गर्न सकिन्छ ।   कुनै पनि क्याड प्रोजेक्टका लागि कम्प्युटर र